معرفی انواع مزاج ها و طبع ها
طبیعت انسان ها با هم متفاوت است و اگر بخواهیم سبک زندگی سالم و روش دستیابی به سلامت واقعی را تجربه کنیم باید به جسم و روان ازدید طب سنتی یا طب مزاجی نگاه کنیم.
از دیدگاه طب سنتی عوامل تشکیل دهنده جهان خلقت و بدن انسان ۴ عنصر اصلی میباشد که به آنها ارکان گفته میشود ، این ۴ رکن عبارتند از : اتش ( گرم و خشک ) ، هوا ( گرم و تر ) ، اب ( سرد و تر ) ، خاک ( سرد و خشک ).
مزاج همان طبع است و آنرا نباید با رکن اشتباه بگیرید ، مزاج غلبه یکی از رکن ها بر بدن انسان یعنی غلبه گرمی ، سردی ، خشکی یا تری میباشد.
انواع مزاج ها : مزاج اصلی یا جبلی ، صفراوی ، دموی ، بلغمی ، سوداوی ، معتدل ، معتدل گرم و تر ، معتدل سرد و تر ، معتدل گرم و سرد.
» مزاج اصلی یا جبلی : هر فرد از بدو تولدش دارای حرارت و رطوبت غریزی میباشد که به آن مزاج اصلی یا جبلی میگویند.
» مزاج صفراوی : رکن آتش غالب است ، این افراد مزاجی گرم و خشک دارند و آنها را صفراوی میگویند.
» مزاج دموی : رکن هوا غالب است ، این افراد مزاجی گرم و تر دارند و آنها را دموی میگویند.
» مزاج بلغمی : رکن آب غالب است ، این افراد مزاجی سرد و تر دارند و آنها را بلغمی میگویند.
» مزاج سوداوی : رکن خاک غالب است ، این افراد مزاجی سرد و خشک دارند و آنها را سوداوی میگویند.
» مزاج معتدل : تمام ارکان نسبتاً در حالت تعادل هستند و این افراد را مزاج معتدل میگویند.
» مزاج معتدل گرم و تر : ارکان آتش و هوا غالب بر سایر ارکان هستند ، این افراد مزاجی گرم دارند و انها را مزاج معتدل گرم و تر میگویند.
» مزاج معتدل سرد و تر : ارکان آب و خاک غالب بر سایر ارکان هستند ، این افراد مزاجی سرد دارند و انها را مزاج معتدل سرد و تر میگویند.
» مزاج معتدل گرم و سرد : ارکان هوا و آب غالب بر سایر ارکان هستند ، این افراد مزاجی تر دارند و انها را مزاج معتدل گرم و سرد میگویند.
هرچیزی مزاجی دارد : این نکته قابل توجه است که هر چیز در این عالم هستی دارای مزاج است ؛ حیوانات ، گیاهان ، فصول ، سنین و اعضاء بدن که به ترتیب به آنها اشاره میشود.
» حیوانات : هر موجود بسته به نوع فعالیت و خلقتش دارای مزاج خاص خود است ، مثلاً گرگ مزاج گرم وخشک دارد ، شیر مزاج گرم و تر دارد و عنصر آتش در او برتری دارد ، مورچه سوداست ، زنبور صفراست و الاغ از جنس بلغم است و …
» گیاهان : گیاهانی که خوردن و لمس آنها موجب گرمی ، تشنگی یا ایجاد خارش وسوزش میشود گرم وخشک میگویند ، گیاهانی که خوردن آنها موجب ایجاد گرمی میشود را گیاهان گرم و تر و گیاهانی که موجب رفع حرارت بدن شده و رفع تشنگی میکنند سرد و تر مینامند ، گیاهانی که از گرمی بدن میکاهند اما تشنگی را برطرف نمیکنند و یا دربدن ایجاد خشکی و لاغری میکنند سرد و خشک میگویند و …
» فصول : فصل بهار مزاج گرم وتر ، فصل تابستان مزاج گرم و خشک ، فصل پاییز مزاج سرد وخشک و فصل زمستان مزاج سرد و تر دارد.
» ساعات شبانه روز : صبح ( بهار ) مزاج گرم و تر ، ظهر ( تابستان ) مزاج گرم وخشک ، عصر ( پاییز ) مزاج سرد وخشک و شب ( زمستان ) مزاج سرد و تر دارد.
» سن انسان : در انسان مزاج اصلی از تولد تا ۳۰ سالگی ( بهار ) مزاج گرم و تر ، از جوانی ۳۰ تا ۳۵ سالگی ( تابستان ) مزاج گرم و خشک ، از میانسالی ۳۵ تا ۶۰ سالگی ( پاییز ) مزاج سرد وخشک و از پیری پس از ۶۰ سالگی ( زمستان ) مزاج سرد و تر است.
» مزه ها : مزه شیرین ( مزاج گرم ) ، مزه تلخی ( مزاج گرم و خشک ) ، مزه ترشی ( مزاج سرد و خشک ) ، مزه شوری ( مزاج گرم و خشک ) ، مزه تندی ( مزاج گرم و خشک ) ، مزه گس ( مزاج سرد و تر ) میباشد.