سرد کردن و انجماد یکی از متداول ترین روشهای نگهداری مواد غذایی است که موجب طولانی شدن زمان ماندگاری آنها می‌شود. استفاده از یخچال برای نگهداری برخی مواد غذایی فاسد شدنی مانند گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات، ضروری است. همچنین یخچال به تازه ماندن بعضی مواد غذایی مانند سبزی و میوه خام و ایجاد طعم دلنشین و خنک در نوشیدنی‌ها کمک می‌کند.
حداکثر زمان ماندگاری مواد غذایی فاسد شدنی و نیز بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها در صفر درجه سانتیگراد دو هفته، در۵ درجه سانتیگراد یک هفته و در درجه حرارت اتاق (۲۲ درجه سانتیگراد) چند ساعت است.
غذای سرد سالم تر است
با تغییر شیوه زندگی، نیاز ما به یخچال بیشتر شده است. به دفعات کمتری خرید می‌کنیم، ولی هر بار میزان بیشتری مواد غذایی می‌خریم. در نتیجه مواد غذایی بیشتری را برای مدت طولانی تر در یخچال نگهداری می‌کنیم.
چند نکته مهم:
– دمای سردترین قسمت یخچال را بین صفر تا پنج درجه سانتیگراد نگه دارید.
– پس از باز کردن در قوطی کنسرو ، محتویات آن را در ظرفی خالی کنید و روی آن را بپوشانید. در غیر این – صورت ممکن است قوطی، غذا را آلوده کند.
– غذایی را که تاریخ مصرف آن گذشته است، دور بریزید. بر چسب مواد غذایی را در ارتباط با درجه حرارت محل نگهداری و زمان ماندگاری کنترل کنید.
– یخچال را بیش از حد پر نکنید زیرا هوای خنک، که یخچال را سرد نگه می‌دارد، نمی تواند جریان پیدا کند.
– یخچال را نزدیک اجاق گاز یا منبع حرارتی دیگر قرار ندهید.
– فاسد شدنی ترین غذاها را در سردترین قسمت یخچال بگذارید.
حال قسمت‌های مختلف یک یخچال و مواد غذایی را که در آن قسمت‌ها بایستی نگهداری شوند ، برایتان بازگو می‌کنیم.
سردترین قسمت (۰ تا ۵ درجه سانتیگراد)
در این قسمت غذاهایی را قرار دهید که باید سالم نگه داشته شوند. روی مواد غذایی خام را بپوشانید یا آنها را بسته بندی کنید. مواد غذایی که باید در این قسممت نگهداری شوند شامل :
– غذاهای پخته ی سرد مانند غذاهای آماده مصرف، انواع پیراشکی، مرغ آماده مصرف
– شیر، ماست و پنیر تازه
– انواع گوشت پخته ، سوسیس و کالباس
– سالادهای آماده مانند سالاد سیب زمینی و الویه
– غذاهای خانگی مانند انواع خورش و آبگوشت
– شیرینی خامه ای
گوشت، مرغ و ماهی تمیز شده را همیشه در سردترین قسمت یخچال و حتماً در ظروف در بسته نگه دارید و آنها را هر چه سریع تر مصرف کنید و برای مدت طولانی تر در فریزر نگه داری کنید.
قسمت‌های خنک
در این قسمت مواد غذایی را که بهتر است خنک نگه داشته شوند تا برای مدت بیشتری تازه بمانند، بگذارید، مانند:
– آب میوه و پنیر سفت مانند پنیر پیتزا
– ظروف و شیشه‌های باز شده سس سالاد ، سس گوجه فرنگی و مربا که بر چسب ” در یخچال نگه داری شود” داشته باشند.
– کره، مارگارین روغن‌های خوراکی
– تخم مرغ
در صورت وجود قسمت‌های مجزای مخصوص (جای کره و تخم مرغ) می‌توان از آنها استفاده کرد. تخم مرغ پس از خرید باید در یخچال نگه داری شود. در صورتی که روی بسته توصیه‌هایی شده است، به آنها عمل کنید.
جا میوه ای
این قسمت گرم ترین منطقه یخچال است.
سبزی، میوه و مواد اولیه سالاد ماند کاهوی خرد نشده، گوجه فرنگی، تربچه را در این قسمت می‌توانید نگه دارید.
بعضی از میوه‌ها و سبزی‌ها مانند موز، لیمو و گوجه فرنگی را بهتر است در دمای بالاتر از ۱۰ درجه سانتیگراد نگه دارید تا کیفیت آنها به خوبی حفظ شود.
یخچال را بیش از حد پر نکنید
– بر خلاف فریزر که در صورت پر بودن بهتر کار می‌کند، یخچال نباید بیش از حد پر شود. پر بودن بیش از حد یخچال، باعث توقف جریان هوای خنک (که غذا را سرد نگه می‌دارد) می‌شود.
– وقتی زیاد خرید می‌کنید، مجبور می‌شوید به زور آنها را در یخچال جا دهید. سعی کنید نوشیدنی‌هایی را که برای مصرف فوری احتیاج دارید، در یخچال بگذارید و پس از مصرف به تدریج جایگزین کنید که این نوشیدنی‌ها شامل : نوشابه‌های گازدار مثل کولا ، آب میوه پاکتی ، ماء الشعیر و آب معدنی است.
– بسیاری از ظروف و شیشه‌های مربا، سس و غیره را فقط پس از باز کردن در آنها، باید در یخچال نگهداری کرد.
– لازم نیست برای سالم ماندن نوشابه آن را در یخچال نگه دارید. نوشابه سرد فقط طعم بهتری دارد.
آیا سردترین قسمت یخچال به اندازه کافی سرد است؟
برای فهمیدن این موضوع به دماسنج یخچال نیاز دارید.
– دماسنج مناسب یخچال را انتخاب کنید.
– دماسنج یخچال را که قیمت چندانی ندارد، می‌توان از فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره ای، فروشگاه‌های لوازم خانگی و برخی کارخانه‌های سازنده یخچال خریداری کرد. نوعی را انتخاب کنید که خواندن آن راحت باشد.
– از دماسنج جیوه ای استفاده نکنید که ممکن است بشکند و مواد غذایی را آلوده کند.
– دمای سردترین قسمت یخچال را به صفر تا پنج درجه سانتیگراد برسانید. برای این کار لازم نیست یخچال را خالی کنید. سپس کارهای زیر را به ترتیب انجام دهید:
۱- دماسنج را در سردترین قست یخچال قرار دهید، جایی که به محض باز کردن در یخچال بتوانید آن را بخوانید.
۲- در یخچال را ببندید و چند ساعت (ترجیحاً شب تا صبح) آن را باز نکنید تا دمای آن ثابت بماند.
۳- بدون برداشتن دماسنج دما را بخوانید. اگر بین صفر تا پنج درجه سانتیگراد نبود درجه ترموستات یخچال را تنظیم کنید. سپس مرحله ۲ را تکرار کنید و دوباره دما را بخوانید.
۴- اگر دمای یخچال هنوز به میزان مطلوب نرسیده است ، ترموستات یخچال را دوباره تنظیم کنید.
– فراموش نکنید که بین هر بار تنظیم ترموستات یخچال و خواندن دما باید چند ساعت فاصله باشد.
