تقریبا غیر ممکن است که در مورد عطر با توجه به مواد تشکیل دهنده آن صحبت کنیم چرا که فرمول ساخت عطر برای طراحان آن عطر محفوظ است و البته سری.تقریبا بیش از ۸۵% عطر ها در اروپا و مخصوصا در کشور های فرانسه ، آلمان ، سوئیس، اسپانیا ، هلند و انگلستان تولید میشود اما ریشه تولید عطر توسط ایرانی ها ـ مصری ها ـ هندی ها و چینی ها بوجود آمد.
عطر شناسی و ترکیب عطر و ادکلن ها
ترکیب عطر وادکلن ها
یک ادکلن آمیزه ای از روغنهای اساسی(Essential Oil ) ، ترکیبات معطر (Aroma Compound)، ثابت کننده (Fixatives) و الکل (Alcohol) می باشد. روغن های اساسی از طریق تـقـطـیر گـلهـا،گیاهان و علفها بدست می آید.اگر عصاره گیری ازطریق تـقطیر مـیــسر نباشد توسط روغنهای جاذب این کار صورت می گـیـرد مانند گل یاس.عصاره گیری توسط روغنهای جاذب اساسا عمل استخراج توسط جذب مواد معطر بداخل موم و سپس استخراج و جدا سازی روغن بدبو توسط الکل میباشد.در سـاختـن عـطر مواد شیمیایی معطر نیز بکار میرود. ثـابـت کننده ها که وظیفه پیوند دادن و متصل کردن عطرهای گوناگون را بعهده دارند شامل بلسان ( درخت گل حنا )، عنـبر سـائـل و شـیره غـدد بـودار آهـوی مشـک ( نــوع غلیظ آن بدبو بوده اما در محلول الکل به عـنـوان عـامـل نگهدارنده کاربرد دارد ). میـزان الکل افزوده بستگی به نوع عطر وادکلن دارد.
انـواع ادکلن ها و خـواص آنـها
هــمان طـور کـه درصد(غلظت) ترکیبات معطر (اروماتیک) کاهش می یابد(مقدار الکل افزایش می یابد)، شـدت و طول عـمـر عطر نیز کاهش می یابد.
۱ PERFUME عصاره عطر شامل %۴۰۲۰ ترکیبات معطر
۲ Perfume EAU DE شامل ۱۰ ۲۰% ترکیبات معطر
۳ Eau De Toilette شامل ۵۱۰% ترکیبات معطر
۴ Eau De Cologne شامل ۲۵ % ترکیبات معطر
تـرکیـب آب و الـکل بعنوان حلال مواد معطر بکار میرود. در عمل گرمای بدن سبب میگردد تـا حـلال بـه سرعت تـبـخیر شده و عـطر بـروی پـوست بـاقـی بـماند تا بتدریج طی چندین ساعت تبخیر گردد.از دیگر گروه های عطرها میتوان به DEODORANT ها که برای برطرف کردن بوی بد بدن ودهان و ANTIPERSPIRANT ها که از تعریق بدن جلوگیری میکنند و AFTERSHAVE کـه پس از اصلاح استفاده میگردند نام برد.
مراحل تبخیر عطر
۱ رایحه پایه TOP NOTE: رایحه ای که پس از چند دقیقه از استعمال عـطـر احـسـاس می گردد. رایحه اولیه همان احساس اولیه از بوی عطر می بـاشد. بـه هـمین خاطر در فروش عطر تاثیر بسزایی دارد. رایحه این مرحله تازه و تند می بـاشد. ترکیـبـاتی کـه در ایـن مـرحله دخیل هستند بوی تند داشته و شدیدا فرار میباشند و بسرعت تبخیر میگردند.
۲ رایحه ثانوی MIDDLE NOTE: رایحه عطرثانوی زمانیـکـه رایـحه ابتدایی از میان میرود آشکار میگردد. رایحه ثانوی بدنه اصلی عطر را تشکیل میدهد و بعنوان ملایم کنـنـده بوی تند اولیه بکار میرود.رایحه این مرحله چیزی حدود ۱۰ دقیقه تا ۱ ساعت بعد از استعمال عطر احساس میگردد.
۳ رایحه پایانی BASE NOTE: رایحه عطر زمانی که رایحه پایه و ثانویه از میان می رونـد. ترکیبات این گروه معمولا ثابت کننده می بـاشنـد. رایحه این مرحله قبل از ۳۰ دقیقه از استعمال عطر احساس نخواهد شد. و همان بویی است که در نهایت برای شما از عطر میماند.
اینجا باید توجه داشته باشید که TOPNOTE معمولاً برای اکثر افراد مشابه است اما از مرحله MIDDLENOTE بوی عطر روی پوست های مختلف متفاوت خواهد بود و در نهایتBASENOTE قطعاً روی پوست های متفاوت متغیر است و بستگی به نوع پوست چربی بدن و درصد تعریق بدن و بوی بدن فرد این مرحله فرق خواهد کرد.
منابع عطر سازی
گیاهان بعنوان منابع روغنهای اساسی و ترکیبات معطر عمده بشمار می آیند. گیاهان ایـن تـرکیـبـات را بـخـاطر مـحـافـظت از حیوانات گیاه خوار و همچنین جذب حشرات گرده افشان تولید می کنند.
۱ گلها: بزرگترین منبع مواد معطر می بــاشند که شامل گل های سرخ، مریم، میخک، یاس و ابریشم … هستند.
۲ برگها: برگهای نعناع هندی، بنفشه، رزماری، مرکبات، گوجه فرنگی و علف خشک….
۳ ریشه و ساقه های زیرزمینی: ریشه درخت جوز و زنجبیل….
۴ دانه ها: دانه های گشنیز، زیره، کاکائو، هل و بادیان….
۵ میوه ها: میوه های تمشک، توت فرنگی، سیب، مرکبات، وانیل، فلفل شیرین….
۶ روغن چوب: چوب درختان سرو، عرعر، کاج و صنوبر….
۷ پوست درختان: درخت نعناع….
۸ رزین(صمغ): رزین بوته کندر، بلسان(درخت گل حنا)، کاج و صنوبر….
منابع حیوانی
۱ مشک: از کیسه آهوی آسیایی گرفته میشود که مشک سنتزی(مصنوعی) به علت اقتصادی بودن جایگزین مشک طبیعی شده است.
۲ کاستوریوم: که از کیسه سگ آبی آمریکای شمالی بدست می آید.
۳ عنبر سائل: ماده چربی مانندی که از نهنگ عنبر بدست می آید.
۴ عسل: که از کندو عسل زنبور بدست می آید.
منابع مصنوعی
مواد معطر ساختگی ترکیبات ارگانیکی می بـاشد کـه از فـراورده هـای نـفـتـی و یا رزین درخت کاج حاصل میگردد مانند کومالین و لینالول.
خانواده عطرها
۱. FRESHY GREEN: رایحه ای که شـبیـه عـلف و سبزه و یا برگهای تازه چیده شده میباشد رایحه پر طراوت
۲. ORIENTAL: رایحه کاجی و بلوطی و یا وانیلی رایحه گرم
۳. SPICY: رایحه گرم و تند.
۴. WOODY: رایحه جنگل و چوب خشک تازه قطع شده.
۵. FLORAL: رایحه گلها ملایم و طبیعی.
۶. FRUITY: رایحه میوه ها بجز مرکبات مانند: سیب، موز و توت فرنگی.
۷. FUNGAL: رایحه قارچ مانند.
۸. EARTHY/MOSSY: رایحه زمین جنگل و خاک.
۹. CITRUS: رایحه مرکبات مانند: نارنج، لیمو ترش و پرتغال.
۱۰. TOBACCO: رایحه تنباکو.
۱۱· SWEET: رایحه شیرین.
۱۲· LIGHT: رایحه ملایم و سبک.
۱۳· HEAVY: رایحه سنگین و گیرا.
نکاتی در مورد عطرها و ادکلن ها
۱ عطر را در نقاط نبض دار بدن استفاده کنید نقاطی که جریان خون قوی و پوست گـرم تر از دیگر نقاط می بـاشد مانند مچ دست، پشت گوش، قـفسه سیـنـه، گـردن، پـشـت زانوها و داخل آرنجها.
۲ عطر را بصورت چند لایه استفاده کنید تا ماندگاری آن افزایش یابد.
۳ پس از ۴۳ ساعت معمولا باید مجددا به خودتان عطر بزنید.(البته به نوع عطر شما نیز بستگی دارد ).
۴ عطر را در هوای روبروی خود اسپری کرده و از آن عبـور کـنـید. بـا ایـن کـار عـطـر بطور یکنواخت روی بدن شما می نشیند.
۵ هیچگاه عطر PERFUME یا عطر روغنی را مستقیما روی لباس خود بکار نبرید زیرا ممکن است ایجاد لک کند. اما در مورد EAU DE TOILETTE و EAU DE COLOGNE مشکلی خاصی در این زمینه وجود ندارد .
۶ زمان امتحان عطر هنگام خرید اجازه دهید حداقل عـطر بـمدت ۱۰ دقیقه روی پوست شما باقی بماند و زمانی که بوی عطر با بوی طبیعی بدن شما آمیخته مـیگردد ایجاد بوی متفاوتی خواهد کرد. با این کار انتخاب بهتری خواهید کرد همـچنین بیش از ۳ عطر را همزمان امتحان نکنید چون بینی شما دیگر قدرت تشخیص نخواهد داشت.
فصل خوش بو – دوام – پخش …
خوش بو بودن عطر – دوام آن – پخش آن اهمیت زیادی برای خریداران عطر دارد. اینجا باید به این مسایل توجه داشت که عطر ها برای فصول و دما های مختلف با هم متفاوت هستند . عطر هایی که بوی خیلی قوی دارند زمستانی هستند و عطر های دارای بوی ضعیف تر تابستانی. و دلیل اصلی این امر آن است که در زمستان بدلیل سرد تر بودن هوا تبخیر الکل عطر کمتر است و در تابستان بدلیل گرم بودن هوا تبخیر آن بیشتر است. در برخی موارد نیز قویتر بودن عطر منجر به سردرد در برخی افراد میشود. . از مواردی که خیلی ها برای عطر اهمیت قایل هستند خوش بو بودن آن است البته این مورد سلیقه ای است برخی ممکن است از نوع عطری خوششان بیایید که دیگران از آن بدشان می آید.
عطر آمیزه ای از روغنهای اساسی، ترکیبات معطر، ثابت کننده و الکل می باشد. روغن های اساسی از طریق تـقـطـیر گـلهـا، گیاهان و علفها بدست می آید.اگر عصاره گیری ازطریق تـقطیر مـیــسر نباشد توسط روغنهای جاذب این کار صورت می گـیـرد مانند گل یاس.عصاره گیری توسط روغنهای جاذب اساسا عمل استخراج توسط جذب مواد معطر بداخل موم و سپس استخراج و جدا سازی روغن بدبو توسط الکل میباشد. در سـاختـن عـطر مواد شیمیایی معطر نیز بکار میرود. ثـابـت کننده ها که وظیفه پیوند دادن و متصل کردن عطرهای گوناگون را بعهده دارند شامل بلسان ( درخت گل حنا )، عنـبر سـائـل و شـیره غـدد بـودار آهـوی مشـک ( نــوع غلیظ آن بدبو بوده اما در محلول الکل به عـنـوان عـامـل نگهدارنده کاربرد دارد ). میـزان الکل افزوده بستگی به عـطر دارد.
انـواع عـطـر و خـواص آنـها
هــمان طـور کـه درصد(غلظت) ترکیبات معطر (اروماتیک) کاهش می یابد، شـدت و طول عـمـر عطر نیز کاهش می یابد.
۱- عصاره عطر: %۴۰-۲۰ ترکیبات معطر
۲- EAU DE PERFUM :%20-10 ترکیبات معطر
۳- EAU DE TOILETTE :%10-5 ترکیبات معطر
۴- EAU DE COLOGNE:%3-2 ترکیبات معطر
تـرکیـب آب و الـکل بعنوان حلال مواد معطر بکار میرود. در عمل گرمای بدن سبب میگردد تـا حـلال بـسرعت تـبـخیر شده و عـطر بـروی پـوست بـاقـی بـماند تا بتدریج طی چندین ساعت تبخیر گردد.
نکاتی در مورد عطرها
۱- عطر را در نقاط نبض دار بدن استفاده کنید نقاطی که جریان خون قوی و پوست گـرم تر از دیگر نقاط می بـاشد مانند مچ دست، پشت گوش، قـفسه سیـنـه، گـردن، پـشـت زانوها و داخل آرنجها.
۲- عطر را بصورت چند لایه استفاده کنید تا ماندگاری آن افزایش یابد.
۳- پس از ۴-۳ ساعت معمولا باید مجددا به خودتان عطر بزنید.
۴- عطر را در هوای روبروی خود اسپری کرده و از آن عبـور کـنـید. بـا ایـن کـار عـطـر بطور یکنواخت روی بدن شما می نشیند.
۵- هیچگاه عطر را مستقیما روی لباس خود بکار نبرید زیرا ممکن است ایجاد لک کند.
۶- زمان امتحان عطر هنگام خرید اجازه دهید حداقل عـطر بـمدت ۱۰ دقیقه روی پوست شما باقی بماند و زمانی که بوی عطر با بوی طبیعی بدن شما آمی خته مـیگردد ایجاد بوی متفاوتی خواهد کرد. با این کار انتخاب بهتری خواهید کرد همـچنین بیش از ۳ عطر را همزمان امتحان نکنید چون بینی شما دیگر قدرت تشخیص نخواهد داشت.
