در صورتی که با اجرای موارد ساده میتوان با تهیه غذای سالم چه از نظر بهداشتی و چه از نظر تغذیه‌ای به حفظ سلامت کسانی که این غذاها توسط آنها مصرف میشود توجه نشان داد و از این طریق نذر خود را به معنی واقعی ادا کرد. توجه به این مورد به خصوص هنگامی که این ایام در فصول گرم سال قرار می‌گیرند مهم‌تر است. از سوی دیگر بیماری‌های غیرواگیر شایع مانند بیماری‌های قلبی‑عروقی در جامعه می‌توانند تحت تاثیر مصرف این غذاها قرار بگیرند.
مناسب‌ترین ظروف برای توزیع غذاهای نذری، ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی و تجزیه پذیر و در درجه بعد ظروف سلولزی هستند و استفاده از مابقی ظروف یکبار مصرف برای توزیع غذاهای سرد بلامانع است. مطابق اعلام اداره استاندارد، وجود مونومرهای آزاد در ظروف یکبار مصرف PVC عامل خطرناکی برای سلامتی انسان می‌باشد. مونومرها واحدهای سازنده پلیمرها هستند، پلیمرها خنثی بوده و مشکل‌ساز نیستند، اما اشکال کار در این است که معمولا در فرایند تهیه پلیمرها مقداری مونومر باقی می‌ماند. اگر درون این ظروف آب جوش یا غذای داغ مانند آش ریخته شود، مونومرهای سمی و یا مواد پلاستیکی «لایزر» که به منظور جلوگیری از شکنندگی در اینگونه ظروف به کار می‌روند آزاد شده و وارد بدن می‌شوند که می‌توانند با تحریک و تاثیر بر آنزیم‌ها و سلول‌های بدن، منجر به بروز سرطان‌های مختلف و عوارض ناگوار در مصرف کننده شوند.
در همین راستا وزارت بهداشت مردم را به رعایت اصول و نکات بهداشتی زیر در نذری دادن دعوت کرده است که به صورت خلاصه به آنها اشاره میشود:
– توزیع مواد غذایی پخته شده فقط به صورت گرم و تازه صورت پذیرد و در تهیه غذا از روغن با ترانس پایین و ترجیحاً مایع و نیز نمک یددار تصفیه شده استفاده شود.
– در طبخ غذاها تا حد امکان از چربی و قسمت‌های چرب گوشت استفاده نشود، برای مثال از دنبه در طبخ خورش‌ها استفاده نگردد. شیرین کردن زیاد شربت‌ها و نوشیدنی‌ها از جمله مواردی است که برای مبتلایان به بیماری‌های مزمنی چون بیماری‌های قلبی‑عروقی ممکن است مشکلاتی را به وجود بیاورد؛ به خصوص اینکه اعتقاد مردم نسبت به متبرک بودن این غذاها باعث میشود که در بسیاری از موارد افراد یاد شده، پرهیز غذایی خود را در این مورد بشکنند و رژیم معمول خود را در این روزها انجام ندهند. ظروف طبخ غذا در سلامت غذا بسیار موثر هستند و باید سعی شود از ظروف مسی استفاده نگردد. انواع ظروف استیل گزینه سالمی برای طبخ غذا هستند.
– دام و طیور مورد مصرف را از مراکزی تهیه کنید که تحت نظارت مراکز بهداشتی هستند.
– روغن مورد نیاز را تنها از انواع روغن مایع (روغن مایع معمولی و روغن مایع مخصوص سرخ کردن) خریداری نمایید.
– سنگ نمک اغلب دارای ناخالصی‌های زیادی است که برای کبد و کلیه زیان‌آور می‌باشد، بنابراین نمک مورد نیاز را تنها از انواع نمک‌های یددار تصفیه شده تهیه کنید.
– در مورد تهیه غذا، تا حد امکان از سرخ کردن غذاها اجتناب نمایید. در مواردی که نیاز به سرخ کردن مواد غذایی وجود دارد، فقط از روغن مایع مخصوص سرخ کردن استفاده کنید. تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری نمایید.
– به طور کلی غذاها را به صورت کم چرب تهیه کنید، مثلاً پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ جدا نمایید.
– از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آبپز و یا کبابی در این مورد بهتر است.
– در پخت مرغ و انواع گوشت چه به صورت آبپز و چه به صورت کبابی دقت نمایید که کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری‌های واگیر جلوگیری به عمل آید.
– برای تهیه انواع خورش‌ها، سبزی‌های مصرفی از قبیل کدو، بادمجان، کرفس و سبزی قورمه را با روغن کم و به مدت کوتاه تفت دهید.
– در طبخ کباب کوبیده از گوشت کم چرب استفاده کنید و توجه داشته باشید که تمام قسمت‌های آن به طور یکنواخت مغزپخت شوند.
– از آنجا که نقش مهم و موثر سبزی‌ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق، سرطان، بیماری‌های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند، طبخ نمایید، به عنوان مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، باقلاپلو، شویدپلو، عدس پلو، استامبولی و … به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه میشود.
– در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آنها هست، یا از انواع پاک شده استفاده نموده و یا آنها را به دقت پاک کنید.
– از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب نمایید.
– با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون، از حداقل مقدار نمک در طبخ غذاها استفاده کنید.
– آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه ننمایید.
– از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد، انواع شربت‌ها و نذری‌های شیرین خودداری کنید.
– به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده نمایید. چنانچه نذر شما توزیع شیر است، از شیرین کردن آن خودداری کنید.
– به مقدار مورد نیازتان غذای نذری دریافت نمایید. از دریافت مقادیر بیشتر از نیاز که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می‌شوید، خودداری کنید.
– باقیمانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری نمایید و از گرم کردن چندباره آنها خودداری کنید.
– آش‌ها از بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می‌شوند، البته به شرط اینکه یک وجب روغن روی آنها نباشد!
– سعی کنید توزیع میوه را هم به عنوان یکی از مواد غذایی که میشود نذر کرد در نظر بگیرید.
– چنانچه برای سرو غذا، چای و نوشیدنی از ظروف یکبار مصرف استفاده می‌نمایید، به بهداشتی بودن آنها توجه کنید.مریم آریافر کارشناس تغذیه، کارشناس ارشد صنایع غذایی
