کرفس گیاهی است با نام علمی Apium graveolens که با نام عمومی Celery و یا Wild Celery در جهان مشهور است. گیاه کرفس به خانواده جعفری (Umbelliferae) تعلق دارد.
اثرات درمانی کرفس:
اثر ضد نقرس: مواد موجود در کرفس دارای خاصیت کاهش اسید اوریک هستند.
اثر ادرارآور: کرفس دارای خاصیت دیورتیک یا به اصطلاح ادرارآور خوبی است و می‌تواند در دفع بعضی از سنگ‌های مجاری ادرار مؤثر باشد.
اثر ضد نفخ: کرفس به علت دارا بودن اسانس (رایحه) دارای خاصیت ضدنفخ و محرک هضم غذا می‌باشد.
اثر مسکن و آرام‌بخش: ترکیباتی از جمله متیل فتالاید که در کرفس وجود دارند، دارای خاصیت کاهش اسپاسم، آرام‌بخش و مسکن هستند.
اثر ضد احتباس آب در بدن: کرفس دارای خاصیت خروج آب اضافی در بدن است. از این خاصیت کرفس می‌توان در جلوگیری از چاقی‌هایی که به علت احتباس آب در بدن به وجود آمده است (ادم)، استفاده کرد.
اثر افزایش شیر: یکی دیگر از خواص کرفس ازدیاد شیر مادران شیرده پس از وضع حمل است.
از خواص دیگر کرفس می‌توان اثر کاهش فشار خون و تا حدی ضد روماتیسم بودن آن را نام برد.
تذکر:
نکاتی که به عنوان احتیاط باید در نظر داشت این است که افراد مبتلا به تورم کلیه باید از مصرف زیاد کرفس خودداری کنند. همچنین زنان حامله در خوردن دانه کرفس باید مواظب باشند، چون مصرف مقدار زیاد دانه کرفس باعث تحریک رحم می‌شود. همچنین افراد حساس به نور باید از خوردن بیش از اندازه دانه کرفس خودداری نمایند، زیرا ممکن است باعث بروز درماتیت‌های پوستی در آنها شود. با توجه به اینکه دانه کرفس دارای خاصیت ضدورم است، از آن در انگلستان بیش از ۶۰ فرآورده ضدورم تهیه می‌کنند.
چگونگی مصرف:
با توجه به اینکه بعضی از خواص کرفس مربوط به ترکیبات موجود در اسانس (رایحه) آن است که در اثر پختن تا حد زیادی از بین می‌رود، لذا اثرات کرفس خام به مراتب بهتر از پخته آن است، بنابراین برای کسب اثرات درمانی مذکور، بهتر است از کرفس تازه و یا آب آن استفاده شود. مقدار مصرف کرفس به طور عادی روزانه حدود صد گرم خام و یا یک استکان از آب برگ و ساقه آن است.
کرفس یکی از گیاهان دارویی است که بیشتر با مصارف غذایی‌اش شناخته می‌شود. این گیاه نه‌تنها به عنوان یک خورش که به عنوان سبزی در سالادها، طعم‌دهنده‌های غذایی، سس‌ها، رب‌ها، سوپ‌ها و همچنین در عطرسازی و داروسازی مصرف می‌شود.
کرفس انواع مختلف دارد و بسته به محل رویش آن نامگذاری می‌شود، اما اکثر آنها حاوی مواد معدنی‌ای چون منیزیم، پتاسیم، کلسیم، ویتامین K و آنتی‌اکسیدان است.
خواص درمانی
مصرف کرفس علاوه بر تقویت قلب و معده باعث جلوگیری از بیماری‌های روانی و افزایش هوش و حافظه می‌شود.
بعضی از افراد معتقدند خوردن کرفس باعث ازدیاد قوای جنسی می‌شود. یکی از داروهای موثر در از بین بردن بوی بد دهان نیز کرفس است. برای این کار لازم است روزانه یک استکان آب کرفس میل کنید.
جوشانده دانه
کرفس باعث درمان کمردرد و روماتیسم می‌شود. این گیاه هم قاعده‌آور است و هم باعث ازدیاد شیر مادر می‌شود. در بعضی از کتب، برای کرفس خاصیت کاهندگی قند و چربی و فشار خون نیز ذکر شده است.
برگ کرفس تومورهای سخت در نوک سینه را از بین می‌برد و زخم‌های سرطانی، تومورهای قدیمی، میخچه‌ها و تومورهای ملتهب را درمان می‌کند.
همچنین دانه‌های کرفس برای درمان برونشیت، آسم و بیماری‌های کبد و طحال استفاده می‌شود.
اسانس این گیاه ضداسپاسم، بادشکن، خواب‌آور و مقوی است. آب کرفس در درمان گرفتگی صدا موثر است. ضماد کرفس با عسل نیز باعث از بین رفتن ورم می‌شود.
کرفس از معدود گیاهانی است که می‌توان آن را همزمان با میوه و گیاهان دیگر مصرف کرد و باعث دشواری در گوارش نمی‌شود.
برای نمونه با آب انگور و سیب (برای مبارزه با روماتیسم)، با زنجبیل (برای مبارزه با میگرن و سردرد) و با لیموترش (برای مبارزه با سرماخوردگی و قند بالای خون) مصرف می‌شود.
عوارض جانبی
این گیاه که دارای طبیعت گرم و خشک ملایمی است در افراد صفراوی باید با احتیاط مصرف شود. همچنین مصرف بیش از اندازه و ناصحیح کرفس باعث بروز علائم عصبی شبیه صرع و همچنین فراموشی می‌شود
